Ngày 13/06/ Nhâm Ngọ - 22/07/2002

Hôm nay tôi có ít điều nhắc nhở trong chúng.

Điều thứ nhất: Đại chúng ở thiền viện có đủ ba miền Nam, Trung, Bắc. Sở dĩ tôi tiếp nhận hết, vì nghĩ rằng mình nên độ tất cả chúng sanh phát tâm Bồ-đề. Huống gì Nam, Trung, Bắc đều là người Việt Nam, đã quyết tâm tu thì không ai là không thân thuộc. Chúng ta nên nhớ làm Phật sự là làm cho tất cả, không riêng một nhóm, một cá nhân nào. Khi tôi nghỉ, Tăng Ni ở các thiền viện phải giữ tâm niệm này, chung lo Phật sự không để tâm riêng tư.

Tất cả chúng trong thiền viện có được ba cái đồng: đồng chủng tộc Việt Nam; đồng đạo, cùng thờ Phật, cùng tu hạnh giải thoát; đồng một thầy hướng dẫn chỉ dạy tu hành.

Ở thế gian, người cùng chủng tộc dù ở trong nước hay ra nước ngoài mọi người đều quý, đều thương. Huống nữa chúng ta là người tu, có tâm từ bi rộng lớn, chẳng lẽ cùng một chủng tộc mà không thương, lại chia rẽ. Nên huynh đệ phải biết thương yêu, bảo bọc, giúp đỡ nhau cho sự tu hành tăng tiến. Không nên có ý niệm riêng tư, nhìn nhau bằng tâm phân biệt người này là Nam, kia là Trung, nọ là Bắc. Tất cả đều là anh em đồng đạo, cùng tu hành giải thoát, phải xả bỏ tâm niệm riêng tư để làm việc lớn. Muốn làm việc lớn thì tâm phải rộng lớn, tâm hẹp hòi không bao giờ làm được.

Tôi già rồi, tuy phải nghỉ nhưng vẫn nắm giềng mối để mấy chú tu hành tốt, mai kia có khả năng làm lợi ích cho đạo, như vậy bổn phận tôi mới tròn. Tôi nghỉ để bớt duyên bên ngoài, lo chuyên tu và giám sát đại chúng. Quý vị có điều hay điều dở chi, tôi sẽ nhắc nhở, chứ không phải buông xuôi, vì tôi muốn gầy dựng cho Tăng Ni sau này có thể làm rường cột Phật pháp, lợi ích chúng sanh.

Điều thứ hai: Phật tử nước ngoài rất hâm mộ Tăng Ni tại các thiền viện thuộc Thiền phái Trúc Lâm. Đó là nhờ sự tu hành miên mật, tư cách đạo đức thuần hậu của mình. Nếu chúng ta tu lơ là, tu không ra tu, không có đức hạnh thì ai quý, ai thích? Vì vậy Tăng Ni các thiền viện phải cẩn mật, nói năng từ tốn nhu hòa. Dù việc lớn việc nhỏ, cứ từ từ giải quyết với nhau, không nên lớn tiếng thô hạnh, làm mất tín tâm Phật tử. Ở đây ai mắng chửi hoặc hăm he đánh nhau, tôi sẽ họp chúng đuổi đi liền. Thiền viện là nơi tu hành trang nghiêm thanh tịnh, tuyệt đối không có những chuyện như vậy. Đó là hành động lỗ mãng của người thế gian, không phải của người tu chân chánh.

Tất cả tài sản trong thiền viện là của chung. Đã là của chung thì mọi người phải hạn chế, việc gì làm tổn phí nhiều, vô ích thì nên tránh. Tăng Ni biết tiết kiệm, bảo vệ gìn giữ tài sản chung thì tốt, ai làm tổn hại của Tam bảo thì không tốt. Chúng ta không tự làm ra tiền, tài vật do Phật tử cúng dường, người tu phải biết quý trọng, gìn giữ chứ không có quyền xâm phạm hay làm mất mát. Việc gì cần dùng nhiều tiền quý vị phải xét kỹ, đúng chỗ, đúng việc mới làm. Nếu dùng tài vật của Tam bảo bừa bãi, hao tốn mà rốt cuộc không có lợi cho Phật pháp. Đó là tự làm mình tổn phước tổn đức.

Tôi thường nói, tôi là người nhận tiền mà không biết xài tiền. Nhận rồi đưa ban này ngành nọ chi tiêu cho Tam bảo, không giữ đồng xu nào trong tay. Tôi không xài tiền một cách vô lý, vô nghĩa nên mới có phước, được Phật tử tin tưởng giúp đỡ, hô đâu được đó. Nếu xài cẩu thả Phật tử không tin nữa, sau này làm Phật sự rất khó. Vậy nên chư Tăng phải cẩn thận tiền bạc, thu chi đâu đó đàng hoàng. Một là huynh đệ tin mình làm việc chính đáng, hai là được Phật tử quý kính ủng hộ.

Những vị có trách nhiệm trong chúng phải có cái nhìn xa trông rộng, sống tế nhị. Lúc nào cũng đàng hoàng chín chắn, đừng làm mất lòng tin huynh đệ và tín đồ. Làm sao cho cuộc sống đại chúng được ấm no, mọi người vui vẻ hòa hợp tu tập, Phật tử hướng về đều tin tưởng, được vậy thì làm Phật sự mới bền lâu.

Tôi ở chừng tuổi này rồi, mà làm việc suốt một tuần lễ không có ngày nghỉ. Sáng thứ bảy từ Thường Chiếu xuống Bà Rịa giảng, xong rồi chạy qua Vũng Tàu, chiều muộn trở về lại Thường Chiếu. Chủ nhật giảng ở Thường Chiếu từ sáng tới chiều, kỳ trước Phật tử quy y khoảng 500 người, kỳ này 700 người, tôi ngồi cho Pháp danh xong là đơ cứng xương sống. Vậy mà bây giờ đã có mặt ở Đà Lạt, ngồi đây nói chuyện với mấy chú. Nên biết người lớn phải hy sinh lo cho chúng, cho những người phát tâm tu.

Vừa rồi có khoảng 400 bệnh nhân trong bệnh viện Ung Bướu về thiền viện quy y. Họ đặt mấy câu hỏi như: Không biết kiếp trước làm nghiệp gì mà bây giờ bị bệnh ung bướu; bị bệnh rồi, làm sao cho giảm bớt; khi bệnh như vậy phải tu thế nào? Thấy họ rất đáng thương, tôi mỗi mỗi an ủi và nhắc nhở họ ráng tu cho bớt khổ.

Phật tử tin tưởng vì thấy mình sẵn sàng lo cho họ, không bỏ ai hết nên mới hướng tâm về tu tập. Vì vậy tôi mong tất cả Tăng Ni phải có tâm rộng lớn, thương người, làm việc gì nên chu toàn việc đó. Như hôm nay tôi bị đau bên hông, ngồi lâu rất đau nhưng vẫn họp chúng, nhắc nhở mọi việc, không vì chút nhọc nhằn mà bỏ hết công việc.

Tăng Ni nhớ, khi tu mình làm được Phật sự gì thì phải hoan hỷ, sốt sắng làm. Thật ra sức của tôi đâu đủ để làm nhiều việc như vậy. Nhờ quên mình mà tôi ráng làm, riết rồi cũng quen. Quên bệnh, quên đau. Mấy chú thấy như tôi khỏe mạnh cả năm không đau, thật ra không phải không đau mà vì tôi không quan tâm, thấy có Phật sự cần thì làm thôi.

Tôi nói để trong chúng hiểu, khi gần người lớn mình học được điều hay, mai kia cố gắng làm tròn bổn phận, không nên thả trôi, không nên nghĩ tới mình nhiều hơn nghĩ tới người, đó là yếu dở. Phàm xuất gia phải có tinh thần quên mình vì đạo, vì đại chúng và chúng sanh, đừng ích kỷ nhỏ mọn, sau này không được phước đức. Đâu phải ai bỗng dưng có phước đức, đều là do ra công ra sức làm nhiều việc cho đạo, lợi ích mọi người.

Chúng ta làm Phật sự không phải luôn được suôn sẻ, mọi người đều tin đều thương hết đâu. Có người công kích, chửi thẳng mặt tôi cũng cười thôi, không giận hờn gì hết. Tôi biết mình không thật, lời chửi mắng chỉ là trò chơi. Chúng ta thật tâm lo cho đạo, thật tâm thương mọi người thì ai chửi mình cũng vui, hơi đâu mà buồn mà giận. Chính những lúc bị chửi mắng mà mình không hờn không giận, giá trị tu hành càng tăng hơn.

Nhớ lần tôi qua Mỹ, phóng viên đài truyền hình tới phỏng vấn, hỏi: Thầy nghĩ sao về những người nói xấu hay phá Thầy? Tôi trả lời: Trước mắt tôi không có kẻ thù, chỉ có những người bạn đã thông cảm và chưa thông cảm mà thôi. Những người chưa chấp nhận là bạn chưa thông cảm. Mình nói như vậy không ai giận hờn, cũng không gây thù chuốc oán với ai. Nếu nói “mấy người phá tôi là ngu si”, tất nhiên sẽ tăng thêm oán thù, không ích gì. Lời nói xuất phát từ đáy lòng, thâm tâm hiền hòa thì không ai phản bác cả, ngược lại còn giúp mình vượt qua những khó khăn trở ngại.

Tôi mong rằng, Tăng Ni nên có tâm rộng rãi hiền lành, dù gặp người phản đối chống cự, vẫn giữ thái độ đạo đức nhu hòa, không giận không hờn. Có vậy, chúng ta mới hướng dẫn Phật tử tu được. Nếu mình nóng nảy, bực tức nói lung tung sẽ khiến người mất lòng tin không tu được, còn tạo thêm nghiệp xấu cho mình. Cho nên tất cả chúng, trước hãy cố gắng tu thật tốt, rồi mới dạy người sau tu theo.

Tôi thường khuyên Phật tử tu hạnh nhẫn nhục. Họ nghe ai mắng chửi thì nhịn. Lần thứ nhất cho qua, người kia còn làm tới nữa thì nhịn lần thứ hai, sang lần thứ ba nhịn hết nổi bung ra. Vì nhịn trong giới hạn, cố đè nén để không trả đũa lại, đó là nhẫn nhục mà thiếu trí tuệ. Cho nên nhẫn nhục ấy chỉ trong sức chịu đựng nào thôi, quá nữa thì chịu không nổi.

Tăng Ni ở đây tu học bằng trí tuệ. Mỗi ngày chúng ta đều đọc “chiếu kiến ngũ uẩn giai không” rất nhiều lần. Thấy năm uẩn không thật thì là khen chê chửi bới thật sao? Thân không thật, tâm không thật thì lời chửi bới cũng không thật. Biết nó không thật nên cười thôi, có nhận gì đâu mà đè nén, thành ra không nhẫn mà nhẫn. Bằng con mắt trí tuệ thấy rõ bản chất muôn pháp không thật, cái gì đến mình đều bỏ qua một cách nhẹ nhàng, thì còn khổ ách nào phải chịu! Đây là lời vàng ngọc của Phật, không phải lời thường. Chúng ta tụng mà không thấm, không hiểu nên xem thường, lâu ngày sống y như người thế tục.

Tôi nhắc cho toàn chúng ý thức những điều quan trọng, để trên đường tu không bị thối chuyển. Chúng ta phải tu tiến cho đến khi sáng đạo, giáo hóa chúng sanh. Nếu không như thế thì đời tu trở thành vô nghĩa.